هنرهای تجسمی به هنرهای دیداری و مبتنی بر طرح گفته می شود که قابلیت تجسم و شکل پذیری دارند. برای پدیدآوردن و درک آثار هنرهای تجسمی، یکی از مهم ترین راه ها، آشنایی با مبانی این هنر است. درک درست از یک اثر تجسمی نه تنها تا حدود زیادی به شناخت و درک ابزار و عناصر هنر تجسمی بستگی دارد، بلکه به شناخت الفبا و قواعد درک زبان و خلاقیت نیز نیاز دارد. باید فراموش نکرد که در این میان چشم به عنوان مهم ترین عامل دیدن و نگاه کردن، نقش اساسی را در فراگرفتن زبان هنرهای تجسمی بر عهده دارد و دلیل اصلی آن هم این که، با دیدن تصویر یک شی متوجه می شویم که ویژگی ها و امکانات آن چیست؟
پس به طور خلاصه؛ تمامی هنرهایی که به صورت دیداری ارایه می شوند و با تصویر سروکار دارند، هنرهای تجسمی نامیده می شوند و از هنرهایی که در قالب هنرهای تجسمی قرار می گیرند می توان به: عکاسی، گرافیک، نقاشی، طراحی و مجسمه سازی اشاره کرد.
مهم ترین خصوصیات هنرهای تجسمی؛ کاربرد آن در زمینه هنرهای زیبا و هنرهای کاربردی، داشتن عناصر پویا و فعالی چون: نقطه، خط، سطح، شکل، بافت، رنگ، تیرگی و روشنی و نیز توجه به کیفیت نیروهای دیداری مثل: تعادل، تناسب، هماهنگی و کنتراست است. البته این خصوصیات به نوبه خود در استحکام و باارزش بودن یک اثر تجسمی نقش مهمی ایفا می کند.
 

عکاسی
عکاسی از دو کلمه یونانی photo به معنای نور و Graphi یعنی نوشتن با نور گرفته شده است. عکاسی یعنی استفاده از یک دوربین برای ثبت و انتقال تصویر بر روی سطح حساس به نور مانند فیلم یا گیرنده تصویر الکترونیکی. بدین معنی که اشعه های نوری بازتابیده شده یا ساطع شده از اشیا بر روی سطح حساس به نور، باعث فعل و انفعالات فیزیکی و شیمیایی می شود که در نهایت به خلق و ثبت تصویر منجر می شود. این فرایند ثبت تصویر در دو مرحله انجام می گیرد: مرحله اول؛ انتخاب تصویر به وسیله دوربین و ثبت آن بر روی فیلم و یا گیرندگان الکترونیکی است و مرحله دوم، چاپ تصویر مخفی موجود در دوربین و ماندگار کردن آن می باشد.
همچنین عکاسی دارای سه جنبه علمی، صنعتی و هنری است. یعنی عکاسی در طول زمان، براساس فرآیندهای علمی به وجود آمد و به شکل صنعت گسترش یافت و در حوزه هنری نیز مورد استفاده قرار گرفت. اولین عکس ثبت شده، در سال ۱۸۲۶ میلادی، با نام «اصطبل و کبوترخانه»، توسط یک عکاس فرانسوی به نام «ژوزف نیسه فور نیپس»، پدر عکاسی نوین، است. پیدایش عکاسی در ایران نیز، مقارن با حکومت ناصرالدین شاه در ایران است. اولین دوربین عکاسی در سال ۱۸۴۲ وارد ایران شد. در حال حاضر نیز، تعدادی از عکس های مربوط به این دوران، در آلبوم خانه کاخ گلستان موجود است.
 

گرافیک
کلمه گرافیک از مصدر کلمه یونانی «Graphein» به معنای ترسیم و نگارش گرفته شده است. البته، در اصل گرافیک، به معنای خراشیدن و حک کردن است. چون در گذشته برای کپی و چاپ نوشته ها، خراش هایی از حروف و نقش ها بر روی سنگ و یا مس به وجود می آوردند و سپس آن را آغشته به جوهر می کردند و بر روی کاغذ بر می گرداندند که به آن «طراحی خطی گرافیک» می گفتند. در فرهنگ لغت معین، گرافیک به معنای نمودار ترسیمی با خطوط و اشکال آورده شده است. اما امروزه گرافیک را مهندسی تصویر یا نوشتار جهت ارتباط با مخاطبین برای رسیدن به هدفی واقعی و ملموس تعریف می کنند.
هنر گرافیک در ایران دارای قدمت تاریخی است. نقش های موجود بر روی سفال ها، حجاری ها، گچ بری ها، کتیبه ها، خطوط کوفی، ثلث، نستعلین و سایر خطوط، نگارش و مصور کردن کتاب ها، مینیاتورها، تذهیب، آرایش صفحات، نقوش پارچه ها، قالی ها، حکاکی روی وسایل مختلف زندگی و هزاران آثار هنری دیگری که در جای جای ایران از گذشتگان به یادگاری مانده اند، همه حکایت از علاقه ایرانیان به فعالیت های هنری دارد. هنر گرافیک از دو بخش: ارتباط دیداری و تصویرسازی تشکیل شده است. ارتباط دیداری شامل طراحی پوستر، طراحی جلد، طراحی علامت، طراحی لگو یا آرم، طراحی حروف، طراحی آگهی تبلیغاتی، صفحه آرایی، طراحی چاپ برای بسته بندی و طراحی صفحات وب می باشد. تصویر سازی نیز عبارتند از: تصویر سازی برای کتاب های کودک، کتاب های علمی و آموزشی، تصویرسازی برای نشریات و طراحی نقشه.